VAT 4% przy zakupie pierwszego domu

VAT 4% na zakup pierwszego domu: na czym polega i kiedy możesz skorzystać z ulgi?

Dla niektórych kategorii nieruchomości przewidziany jest podatek VAT w wysokości 4% przy zakupie pierwszego domu. Są to wymagania subiektywne i obiektywne, które należy spełnić.

Kiedy możesz skorzystać z 4% podatku VAT przy zakupie pierwszego domu i jakie wymagania należy spełnić, aby otrzymać to świadczenie? Pytania te często zadają sobie osoby planujące zakup nieruchomości na swoje główne miejsce zamieszkania, szczególnie jeśli transakcja zawierana jest z organizacją płacącą podatek VAT, np. z firmą budowlaną.

Zazwyczaj przy zakupie nieruchomości od firmy objętej podatkiem VAT (a nie bezpośrednio od osoby fizycznej) należy również zapłacić podatek od wartości dodanej (VAT), który zwykle wynosi od 10% do 22% wartości nieruchomości. Jeżeli jednak zostaną spełnione określone warunki – np. zakup mieszkania nie zaliczanego do nieruchomości luksusowych i przeprowadzka do nowego mieszkania – można skorzystać z obniżki stawki VAT do 4%. Świadczenie to stanowi uzupełnienie innych już dostępnych korzyści związanych z zakupem pierwszego domu, takich jak obniżone opłaty rejestracyjne. Jeśli zostaną spełnione określone warunki, korzyści te można wykorzystać kilkukrotnie.

Czego dotyczy 4% VAT na pierwszy dom?

Jak już wspomniano, zakup pierwszego domu nie zawsze odbywa się pomiędzy osobami prywatnymi. Często nieruchomość nabywa się od firmy podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, np. przy zakupie nowego domu bezpośrednio od dewelopera. W takich przypadkach kupujący zobowiązany jest do zapłaty, oprócz klasycznych opłat rejestracyjnych, katastralnych i hipotecznych, także podatku VAT. Bez zachęt podatek ten może wynosić od 10% do 22% wartości nieruchomości.

Jak wyjaśniono w poradniku zakupu pierwszego domu wydanym przez Urząd Skarbowy (Agenzia delle Entrate), po spełnieniu określonych warunków można skorzystać ze zwolnienia na pierwszy dom, które obejmuje obniżoną stawkę podatku VAT wynoszącą 4%. Środek ten został po raz pierwszy wprowadzony ustawą finansową z 1991 r. i uwzględniony w tekście jednolitego podatku VAT. Później zostało to kilkakrotnie potwierdzone i nadal obowiązuje. Obniżona stawka dotyczy także rozbudowy istniejących budynków lub ukończenia nowych projektów. Jakie jednak warunki trzeba spełnić, aby otrzymać to świadczenie?

Subiektywne wymagania dotyczące otrzymania podatku VAT w wysokości 4% na pierwszy dom

Aby móc skorzystać z 4% podatku VAT należy spełnić szereg subiektywnych wymagań wobec kupującego. W szczególności konieczne jest:

być osobą fizyczną, ponieważ świadczenie nie dotyczy osób prawnych, na przykład spółek;
być mieszkańcem gminy, w której znajduje się nieruchomość lub zameldować się tam w ciągu 18 miesięcy od dnia zakupu;
nie jesteś właścicielem innej nieruchomości, która jest już wykorzystywana jako pierwszy dom;
nie jest właścicielem ani nie ma praw do innych nieruchomości, które były już wykorzystywane jako pierwszy dom, korzystając z zachęt ze strony Urzędu Skarbowego. Istnieją jednak wyjątki, np. jeśli pierwszy dom zostanie sprzedany w ciągu 12 miesięcy od zawarcia umowy kupna nowej nieruchomości lub jeśli istniejąca nieruchomość nie nadaje się do zamieszkania.

Warto również zaznaczyć, że podatek VAT w wysokości 4% dla osób do 36 roku życia, przy spełnieniu wymogów prawnych, może skutkować ulgą podatkową równą stawce podatku VAT zapłaconej przy zakupie nieruchomości.

Obiektywne wymagania dotyczące otrzymania podatku VAT w wysokości 4% na pierwszy dom

Oprócz wymogów subiektywnych istnieją także obiektywne przesłanki otrzymania 4% podatku VAT przy zakupie pierwszego domu. W tym przypadku mówimy o cechach majątku, które muszą zostać spełnione, aby świadczenie było ważne. Wśród tych warunków:

rodzaj nieruchomości, która musi zostać zarejestrowana w katastrze jako lokal mieszkalny;
Przeznaczenie nieruchomości musi być wyłącznie mieszkalne, a nie komercyjne. Nie obejmuje to nieruchomości przeznaczonych na biura, sklepy, magazyny itp.;
charakterystyka dobra: nie powinna być elitarna (wille, zamki), czyli nie powinna należeć do kategorii A/1, A/8 i A/9.

Oczywiście nieruchomość musi być zlokalizowana we Włoszech i spełniać krajowe i lokalne przepisy dotyczące możliwości zamieszkania, bezpieczeństwa i użyteczności.

Kategorie nieruchomości objętych stawką VAT 4%

Dla wygody, po wyszczególnieniu rodzajów nieruchomości wyłączonych ze świadczeń, podajemy także dopuszczalne kategorie mieszkań, które podlegają 4% stawce VAT:

A/2: lokal mieszkalny typu standardowego o charakterystyce odpowiadającej wymaganiom rynku dla budynków mieszkalnych;
A/3: ekonomiczne mieszkanie z podstawowymi mediami;
A/4: Domy mieszkalne budowane według przestarzałych standardów;
A/5: bardzo popularna zabudowa z minimalnym wyposażeniem medialnym i sanitarnym;
A/6: domy wiejskie przeznaczone na działalność rolniczą;
A/7: małe wille z przyległymi terenami zewnętrznymi do użytku osobistego;
A/11: budynki mieszkalne typowe dla niektórych regionów.

Kiedy w budownictwie obowiązuje stawka 4% VAT?

Warto zaznaczyć, że ulgi w podatku VAT w wysokości 4% obowiązują nie tylko przy zakupie nieruchomości, ale także przy budowie nowych budynków czy rozbudowie już istniejących. Odpowiednio w branży budowlanej można użyć:

VAT 4% na prace remontowe, np. zakup materiałów do remontu pierwszego domu;
VAT 4% na budowę nowego pierwszego domu, jeżeli spełnia on wymogi katastralne i nie należy do kategorii A/1, A/8 i A/9;
VAT 4% na zakup istotnych elementów do remontu pierwszego domu, takich jak okna zewnętrzne, windy i inne podobne elementy.

Jak zwrócić 4% VAT na pierwsze mieszkanie?

Aby skorzystać ze zwolnienia z 4% podatku VAT na swoje pierwsze mieszkanie, oprócz sprawdzenia powyższych wymagań, należy przygotować odpowiednie dokumenty. Zastosowanie obniżonej stawki VAT nie następuje automatycznie i należy złożyć wniosek. Aby to zrobić, musisz podać:

kopia dokumentu tożsamości kupującego i kodu podatkowego;
wypełniony moduł, aby otrzymać obniżoną stawkę VAT 4% na nowe budynki i przekazać ją firmie, która wykona prace;
kopię pozwolenia na budowę lub w przypadku nowych budynków lub remontów odpowiednie zawiadomienie o rozpoczęciu prac (SCIA lub DIA).

Przydatne jest także załączenie odpisu aktu notarialnego, dowodu zapłaty za zakup lub prace remontowe, a także oświadczenia potwierdzającego spełnienie wymagań podmiotowych i przedmiotowych. Zebrane dokumenty należy przekazać pośrednikom w obrocie nieruchomościami lub firmom, które przeprowadziły transakcję lub wykonały prace.